EMDR

Waarvoor is EMDR bedoeld?
Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van de getroffenen ‘verwerken’ deze ervaringen op eigen kracht. Anderen krijgen psychische klachten. Vaak gaat het om zich opdringende herinneringen aan de schokkende gebeurtenis, waaronder angstwekkende beelden (herbelevingen; ‘flashbacks’) en nachtmerries. Andere klachten die vaak voorkomen zijn schrik- en vermijdingsreacties. Als er aan bepaalde criteria wordt voldaan spreekt men van een ‘post traumatische stress-stoornis’ (PTSS).

Ofschoon PTSS nog steeds als het primaire indicatiegebied voor EMDR wordt beschouwd hebben de ervaringen met de toepassing van deze behandelmethode de afgelopen jaren laten zien dat het mogelijk is een grote verscheidenheid aan psychische aandoeningen en klachten te behandelen, die gepaard gaan met vermijdingsgedrag, somberheid en/of gevoelens van angst, schaamte, verdriet, schuld of boosheid. Uitgangspunt is telkens dat deze klachten zijn ontstaan als gevolg van een of meer beschadigende ervaringen. Daarmee worden gebeurtenissen bedoeld die dusdanige sporen hebben nagelaten in het geheugen van de persoon, dat hij of zij er nu nog steeds last van heeft. Voorbeelden daarvan zijn emotionele verwaarlozing, akelige ervaringen op medisch gebied, verlieservaringen, werkgerelateerde gebeurtenissen en andere schokkende, schaamtevolle of anderszins ingrijpende ervaringen. De belangrijkste insteek van de EMDR therapeut is de cliënt te helpen de herinneringen aan deze gebeurtenissen te verwerken, met de bedoeling daarmee de klachten te verminderen of te laten verdwijnen.

Werkt EMDR?
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van EMDR. Uit de resultaten blijkt dat cliënten goed op EMDR reageren in de zin dat hun trauma gerelateerde klachten verminderen of verdwijnen. EMDR is een kortdurende therapievorm. Als het gaat om klachten na een eenmalige ingrijpende gebeurtenis dan zijn mensen vaak al na enkele zittingen in staat om de normale dagelijkse bezigheden weer op te pakken. Bij meer complexe trauma’s duurt een behandeling uiteraard langer.

Hoe weet je of EMDR kan worden toegepast?
In het begin van de therapie zal ik met u uitgebreid aandacht besteden aan de oorzaak en achtergronden van de klachten. Daarnaast wordt er gekeken naar een aantal individuele kenmerken waaronder uw persoonlijke draagkracht en de last die u van de klachten ondervindt. Hieruit zal blijken of een gerichte traumabehandeling op dat moment noodzakelijk of nodig is, en of daarvoor EMDR kan worden gebruikt.

Hoe werkt EMDR?
EMDR is een eerste-keuze behandeling voor de gevolgen van psychotrauma. Maar wat is EMDR en hoe gaat het in z’n werk? Een videoclip van ongeveer 5 minuten op de website EMDR.nl geeft antwoord op deze en tal van andere vragen rondom deze bijzondere behandelmethode. Zo wordt op heldere wijze getoond hoe deze methode in de praktijk wordt toegepast en vertellen patiënten over hoe men EMDR heeft ervaren en wat men van deze behandeling kan verwachten. Dus hebt u ooit een akelige gebeurtenis meegemaakt waar u maar niet los van kunt komen en/of wilt u weten hoe EMDR kan helpen onprettige of traumatische herinneringen te verwerken, klik dan hier.

Wat zijn de te verwachten effecten?
De aangeboden sets oogbewegingen, geluiden of andere afleidende taken zullen er uiteindelijk toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds minder lastig en pijnlijk om aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger of kleiner. Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar voren komen. Een andere mogelijkheid is dat er spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven. Deze effecten dragen ertoe bij dat de schokkende ervaring steeds meer een plek krijgt in de levensgeschiedenis van de persoon.

Zijn er ook nadelen?
In principe zijn er niet echt nadelen aan de behandeling met EMDR. Na afloop van een EMDR therapie kunnen de effecten wel nog even doorwerken. Dat is natuurlijk goed. Toch kan dit u in sommige gevallen het idee geven even de regie kwijt te zijn. Bijvoorbeeld als er nieuwe beelden of gevoelens naar boven komen. Vaak is het dan een geruststelling om te weten dat dit in de regel niet langer dan drie dagen aanhoudt. Daarna is er als het ware een nieuw evenwicht ontstaan. Het is aan te bevelen een dagboekje bij te houden en op te schrijven wat er naar boven komt. Deze dingen kunnen dan in de volgende zitting aan de orde komen.

Wat is het werkingsmechanisme van EMDR?
Een verklaring voor de effecten van EMDR is dat de combinatie van het sterk denken aan de traumatische gebeurtenis en de aandacht voor de afleidende stimulus er voor zorgt dat het natuurlijk verwerkingssysteem wordt gestimuleerd. Omdat een traumatische herinnering, wanneer deze in gedachten wordt genomen, zowel levendig als intens is, kost dit betrekkelijk veel geheugencapaciteit. Maar het zo snel mogelijk volgen van de vingers van de therapeut (of een andere, sterk afleidende stimulus), zoals dat bij EMDR gebeurt, kost ook geheugencapaciteit. Door deze concurrentie van werkgeheugentaken is er weinig plaats voor de levendigheid en de naarheid van de herinnering. Dit biedt de patiënt de mogelijkheid om een andere betekenis aan de gebeurtenis te geven.